گذشته از ابعاد و تأثیرات اقتصادی، پیامدهای اجتماعی همه ‏گیری کووید-19 قابل توجه است. تا به حال، مطالعات و تحقیقات بیشتر به جنبه ‏های اقتصادی این بحران پرداخته ‏اند و بررسی آثار و عوارض اجتماعی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

در مطالعه حاضر به منظور برآورد ارزش اقتصادی تبعات اجتماعی پاندمی کرونا، از روش آزمون انتخاب و برای تخمین پارامترهای آن از مدل‏ های لاجیت شرطی و لاجیت مختلط استفاده شده است.

اطلاعات مورد نیاز این مطالعه از طریق پیمایش ‏های میدانی و تکمیل 384 پرسش‏نامه به ‏صورت حضوری و کاملاً تصادفی از افراد مختلف در شهر تهران جمع‏ آوری گردید. مطابق نتایج، میانگین تمایل به پرداخت افراد برای بهبود وضعیت براساس الگوهای لاجیت شرطی و لاجیت مختلط متفاوت می‏ باشد، ولی در مجموع حاکی از تمایل بالای افراد جامعه برای پرداخت در راستای بهبود وضعیت کنونی است، به نحوی که بیشترین تمایل به پرداخت مربوط به ویژگی­ های بیکاری، بیماری‏ های روحی و روانی و مشکلات خانوادگی می­ باشد و نگرانی از تبعیض‏ های اجتماعی و تغییر در فعالیت‏ های اجتماعی (شامل افزایش مشاغل آنلاین، افزایش مشاغل خانگی، ملاقات‏ های مجازی، تغییر رویکردهای اداری به الکترونیکی و غیرحضوری و غیره) در اولویت ‏های بعدی افراد جامعه قرار دارد.

براساس الگوهای لاجیت شرطی و لاجیت مختلط، نتایج تقریبی ارزش‏ گذاری اقتصادی کلیه ویژگی‏ های مورد مطالعه در مقیاس کشوری به ترتیب بیش از 248 هزار میلیارد تومان و بیش از 277 هزار میلیارد تومان است که لحاظ آن در محاسبات اقتصادی و سیاست ‏گذاری‏ های آتی دولت بسیار اهمیت دارد. در تحقیق حاضر ابتدا و در مراحل اول و دوم، به تعاریف و مفاهیم ارزش ‏گذاری و ارزیابی تبعات اجتماعی، در مرحله سوم به استخراج فهرستی از تبعات اجتماعی بیماری کرونا، در مرحله بعد به انتخاب مهم‏ترین تبعات اجتماعی به منظور ارزش‏ گذاری اقتصادی و در مرحله پنجم به استخراج ترجیحات افراد در ارتباط با تبعات منتخب پرداخته می‏ شود.

مرحله ششم به ارزش‏ گذاری اقتصادی تبعات با توجه به ترجیحات استخراج شده و مرحله هفتم نیز به استخراج اثر سایر متغیرهای کنترلی اختصاص دارد و در انتها به تحلیل نتایج با توجه به وضعیت اقتصاد ایران و مبانی نظری و تجربی موجود خواهیم پرداخت.

آنچه آمد در مقاله ‏ای با عنوان «ارزش‏ گذاری اقتصادی تبعات اجتماعی بیماری ‏های همه‏ گیر- مطالعه موردی: پاندمی کرونا» بسط داده شده است. این مقاله درواقع خلاصه پایان‏ نامه دکتری زهرا مهران‏ فرد؛ دانش ‏آموخته دکترای علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس است.

این پایان ‏نامه همراه با 32 پایان‏ نامه دیگر در نخستین جشنواره رساله دکتری سال پذیرفته شد (لینک اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره) و پایان نامه ها توسط هیئت داوران مورد بررسی قرار گرفت (لینک معرفی هیات داوران جشنواره). این جشنواره، هم‏زمان با برپایی نهمین نمایشگاه تراکنش ایران برای تقدیر از تلاش علمی نخبگان و ایجاد فرصت بهره ‏مندی از پایان ‏نامه ‏های مرتبط به اکوسیستم صنایع مالی، بانکی، پرداخت و فناوری به همت مرکز فابا و انجمن علمی تجارت الکترونیکی ایران و با حمایت شرکت ملی انفورماتیک برگزار شد.این مقاله به زودی در کتاب نخبگان علمی ایران نیز همراه با گزارشی از جشنواره و دیگر مقاله‏ های راه یافته به جشنواره منتشر خواهد شد. متن مقاله را در ادامه می‏ خوانید:

ارزش ‏گذاری اقتصادی تبعات اجتماعی بیماری ‏های همه ‏گیر

مطالعه موردی: پاندمی کرونا

پژوهشگر: زهرا مهران ‏فرد؛ دکترای علوم اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

همه‏ گیری کووید-19 علاوه بر اثرات اقتصادی، تبعات متعدد اجتماعی قابل توجهی بر جمعیت داشته است. در تحقیقات انجام شده تاکنون بیشتر به جنبه ‏های اقتصادی بحران فعلی پرداخته شده و بررسی آثار و عوارض اجتماعی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

در مطالعه حاضر به منظور برآورد ارزش اقتصادی تبعات اجتماعی پاندمی کرونا، از روش آزمون انتخاب و برای تخمین پارامترهای آن از مدل‏ های لاجیت شرطی و لاجیت مختلط استفاده شده است.

اطلاعات مورد نیاز این مطالعه از طریق پیمایش‏ های میدانی و تکمیل 384 پرسش‏نامه به‏ صورت حضوری و کاملاً تصادفی از افراد مختلف در شهر تهران جمع‏ آوری گردید.

مطابق نتایج، میانگین تمایل به پرداخت افراد برای بهبود وضعیت براساس الگوهای لاجیت شرطی و لاجیت مختلط متفاوت می ‏باشد، ولی در مجموع حاکی از تمایل بالای افراد جامعه برای پرداخت در راستای بهبود وضعیت کنونی است، به نحوی که بیشترین تمایل به پرداخت مربوط به ویژگی­ های بیکاری، بیماری‏ های روحی و روانی و مشکلات خانوادگی می­ باشد و نگرانی از تبعیض‏ های اجتماعی و تغییر در فعالیت ‏های اجتماعی (شامل افزایش مشاغل آنلاین، افزایش مشاغل خانگی، ملاقات ‏های مجازی، تغییر رویکردهای اداری به الکترونیکی و غیرحضوری و غیره) در اولویت‏ های بعدی افراد جامعه قرار دارد.

تمایل به پرداخت برای بهبود وضعیت

براساس الگوی لاجیت شرطی تمایل به پرداخت برای ویژگی‏ های بیماری و بیکاری، هر کدام یازده میلیون (11،000،000) ريال، برای مشکلات خانوادگی 10 میلیون و 300 هزار (10،300،000) ریال، برای نگرانی از تبعیض‏ های اجتماعی و تغییر در فعالیت‏ های اجتماعی به ترتیب شش میلیون و 800 هزار (6،800،000) ریال و پنج میلیون و 600 هزار (5،600،000) ریال بوده و براساس الگوی لاجیت مختلط تمایل به پرداخت برای ویژگی‏ های بیکاری و مشکلات خانوادگی به ترتیب13 میلیون و 300 هزار (13،300،000) ریال و 13 میلیون (13،000،000) ریال، برای ویژگی بیماری 12 میلیون (12،000،000) ریال، برای ویژگی نگرانی از تبعیض‏ های اجتماعی شش میلیون و 300 هزار (6،300،000) ریال و برای تغییر در فعالیت ‏های اجتماعی پنج میلیون و 400 هزار (5،400،000) ریال می ‏باشد.

مراحل تحقیق

لازم به ذکر است که نتایج تقریبی ارزش ‏گذاری اقتصادی کلیه ویژگی ‏های مورد مطالعه در مقیاس کشوری در الگوهای لاجیت شرطی و لاجیت مختلط به ترتیب عبارت است از بیش از 248 هزار میلیارد تومان و بیش از 277 هزار میلیارد تومان که لحاظ آن در محاسبات اقتصادی و سیاست ‏گذاری‏ های آتی دولت بسیار ضروری به نظر می‏رسد. به بیان دیگر نقشه راه تحقیق حاضر به این صورت است که در مراحل اول و دوم، تعاریف و مفاهیم ارزش ‏گذاری و ارزیابی تبعات اجتماعی با توجه به ادبیات نظری و تجربی موجود را بررسی می ‏کنیم. در مرحله سوم به استخراج فهرستی از تبعات اجتماعی بیماری کرونا براساس مطالعات کتابخانه‏ ای و استانداردهای مربوطه می‏ پردازیم. سپس انتخاب مهم‏ترین تبعات اجتماعی از بین موارد شناسایی شده به منظور ارزش‏ گذاری اقتصادی آن ها با لحاظ الزامات روش آزمون انتخاب (CE) در دستور کار قرار می‏ گیرد؛ برای این منظور از نرم‏ افزارهای آماری و اقتصادی همچون (SAS,STATA)  استفاده خواهد شد.

در مرحله پنجم به استخراج ترجیحات افراد در ارتباط با تبعات منتخب شناسایی شده و کمی ‏سازی آن ها ( با روش پرسش‏نامه‏ ای) پرداخته می‏ شود. البته مطابق توضیحات فوق، طراحی پرسش‏نامه از جمله مهم‏ترین بخش‏ های تحقیق حاضر خواهد بود که آیتم‏ های آن براساس تبعات اجتماعی متنخب استخراج شده می‏ باشد که براساس طراحی آماری در قالب مجموعه ‏های انتخاب در اختیار افراد برای تکمیل قرار خواهد گرفت.

مرحله ششم ارزش‏ گذاری اقتصادی تبعات با توجه به ترجیحات استخراج شده براساس اصول و چارچوب روش آزمون انتخاب (CE) و الگوی لاجیت شرطی خواهد بود. در مرحله هفتم نیز به استخراج اثر سایر متغیرهای کنترلی (اطلاعات جمعیت ‏شناختی جامعه مورد مطالعه از لحاظ جنسیت، سن، تحصیلات، تأهل، وضعیت شغلی و غیره) بر ترجیحات افراد پرداخته خواهد شد و در انتها به تحلیل نتایج با توجه به شرایط اقتصاد ایران و مبانی نظری و تجربی موجود خواهیم پرداخت.

جامعه آماری

در تحقیق حاضر نیز با توجه به اینکه موضوع در حوزه اقتصاد سلامت بوده و مطالعه موردی، بیماری کروناست؛ بر مبنای اصول موضوعه مراحل اجرای یک پروژه ارزیابی تبعات اجتماعی که شامل 4 فاز و 26 مرحله می‏ باشد و با بهره‏ گیری از استاندارد ISO 26000 در زمینه مسئولیت اجتماعی در بازه زمانی اسفند سال 1398 (اولین اعلام عمومی ورود ویروس کرونا به ایران) تا زمان پایان احتمالی آن، به احصای فهرستی از آثار و تبعات اجتماعی بیماری کرونا پرداخته شده می ‏شود.

لازم به ذکر است که محدوده مکانی تحقیق حاضر یا به عبارت دیگر جامعه مورد مطالعه استان تهران خواهد بود که البته با نمونه‏ گیری کاملاً تصادفی و روش‏ های آماری مربوطه، ضمن تعیین تعداد پرسش‏نامه ‏ها، تکمیل آن ها نیز توسط افراد مختلف صورت خواهد گرفت.

 آزمون انتخاب

پس از مطالعه تبعات بیماری مذکور از منظر اقتصادی و اجتماعی در اقتصاد ایران، روش‏ های موجود برای ارزش‏ گذاری اقتصادی تبعات اجتماعی مورد بررسی قرار می ‏گیرد. در نهایت، به معرفی رهیافتی اجرایی در زمینه ارزش ‏گذاری تبعات اجتماعی در حوزه اقتصاد سلامت؛ پرداخته و متعاقباً در دستور کار قرار خواهد گرفت. از مجموع روش ‏های موجود در این حوزه می توان به روش آزمون انتخاب اشاره نمود.

آزمون انتخاب، به ‏عنوان زیر مجموعه ‏ای از الگوسازی انتخاب، یکی از روش ‏های ارزش ‏گذاری ترجیحات بیان شده هستند. این روش بر مبنای تئوری ارزش لنکستر (Lancaster) و تئوری مطلوبیت تصادفی است؛ که مطابق آن، مطلوبیت برخاسته از مصرف یک کالا مستقیماً از مصرف آن کالا حاصل نمی ‏شود، بلکه از مجموع مطلوبیت ویژگی‏ ها و مشخصات آن کالا به‏ دست می آید. به عبارت دیگر، مطلوبیت مصرف یک کالا قابل تجزیه شدن به مطلوبیت حاصل از ویژگی ‏های آن کالاست. براساس این روش، مجموعه ‏های انتخاب با متدهای آماری و اقتصادسنجی در غالب پرسش‏نامه طراحی می ‏گردد؛ پاسخ دهندگان مرجع ‏ترین گزینه که برایشان حداکثر مطلوبیت را دارد از بین چند گزینه که در یک مجموعه انتخاب گردآمده‏ اند انتخاب می‏ک نند.

با توجه به متدولوژی انتخاب شده در این تحقیق، طراحی پرسش‏نامه از جمله مهم‏ترین بخش ‏های تحقیق حاضر خواهد بود که آیتم ‏های آن براساس فهرست آثار استخراج شده می ‏باشد؛ آیتم‏ هایی که براساس طراحی آماری در قالب مجموعه ‏های انتخاب، برای تکمیل در اختیار افراد قرار خواهد گرفت. سعی بر آن خواهد بود که موارد مهمی در راستای شناخت و تفکیک ترجیحات افراد و برآورد بهتر تبعات پاندمی، اطلاعات جمعیت ‏شناختی جامعه مورد مطالعه از لحاظ جنسیت، سن، تحصیلات، تأهل و وضعیت شغلی و غیره نیز ارائه گردد.

به منظور برآورد تمایل به پرداخت افراد جهت استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مواجهه با تبعات اجتماعي پاندمی کرونا باید به این موضوع پرداخت که اقتصاد دیجیتال ذیل کاربردهای مختلف آن به اشکال مختلفی تعریف می‏ شود که شامل تکنولوژی‏ های دیجیتال، زیرساخت ‏های دیجیتال، خدمات دیجیتال و داده‏ هاست که انواع متفاوت ارتباط بین ذی‏نفعان اعم از رابطه بنگاه با مشتری، بنگاه با بنگاه یا دولت با ذی‏نفعان مختلف آن را امکان ‏پذیر می ‏نماید.

تبعات کرونا

در وضعیت کنونی روندهای حاکم بر توسعه اقتصاد دیجیتال شامل تکنولوژی‏ های بلاکچین، اینترنت اشیا، محاسبات ابری، هوش مصنوعی و تحلیلی داده و توسعه شبکه تلفن‏ های همراه و غیره است. با همه ‏گیری کرونا روند دیجیتالی شدن در سرتاسر جهان تسریع شده است. در حالی که کشورها با تعطیلی مکرر، تعطیلی مدارس و تعطیلی کل صنایع رو به‏ رو هستند، قابلیت‏ های دیجیتالی -چه برای آموزش از راه دور، تجارت الکترونیکی یا کار در خانه- بیش از هر زمان دیگری ضروری شده ‏اند. شیوع ویروس کرونا بر کسب‏ وکارهای اینترنتی نیز بی‏ تأثیر نبوده است، اگرچه تحلیل این اثرگذاری با پیچیدگی‏ هایی همراه است. به دلیل تأثیر منفی این بیماری بر تأمین کنندگان کسب ‏وکارها و مشکلات زیرساختی، بعضی از این کسب‏ وکارها نتوانسته ‏اند از وضعیت پیش آمده بهره ‏مند شود. در صنعت گردشگری آنلاین، همان‏طور که انتظار می رفت، سفرها و استفاده از هتل‏ها و مسافرخانه ‏ها سخت کاهش پیدا کرد و به دنبال آن بخش گردشگری در بین کسب‏ وکارهای نوپا بیشترین آسیب را متحمل شد. مثلاً شرکت ‏های علی بابا و فلایتو که بیشترین سهم را از فروش بلیت‏ های هواپیمایی دارند، به ترتیب 80 و ۷۵ درصد کاهش در میزان فروش را تجربه کردند. اسنپ تریپ نیز شاهد کاهش 100 درصدی رزرو هتل‏ ها و کاهش 65 درصدی خرید پروازها بود. در حوزه اجاره اقامتگاه ‏های گردشگری استارت‏آپ شب از کاهش 70 درصدی رزرو اقامتگاه‏ ها خبر داده است. در بخش پلتفرم‏ های اطلاع‏ رسانی خدمات تفریحی و فرهنگی، می‏ توان به استارت‏ آپ‏ هایی مانند ایوند یا تیکت اشاره کرد. استارت‏آپ ایوند که در زمینه اشتراک‏ گذاری اطلاعات رویدادها فعالیت می ‏کند، کاهش ۷۵ درصدی فروش را گزارش کرده است. استارت‏ آپ تیکت نیز که فروش بلیت ‏های تئاتر، کنسرت و سینما را برعهده دارد، فروش خود را به‏ طور کامل از دست داده است.

در زمینه تخفیف‏ های گروهی نیز استارت ‏آپ‏ های تخفیفان و نت‏برگ با کاهش 80 درصدی فروش مواجه شده ‏اند. استارت‏ آپ‏ های این بخش، پس از گردشگری، بیشترین آسیب را از بیماری کرونا دیده اند.در بخش خرید آنلاین، استارت ‏آپ ‏های اسنپ مارکت و باسلام به ترتیب 50 و 15 درصد افزایش فروش داشته ‏اند. در مقابل، در بخش سرویس ‏های غذایی و به دلیل تعطیلی رستوران‏ ها، اسنپ‏ فود و چلیوری کاهش 70 درصدی فروش را تجربه کرده ‏اند. استارت‏ آپ ‏های بخش تماشای فیلم و بازی آنلاین از رشد قابل توجهی بهره ‏مند شده ‏اند. میزان بارگذاری فیلم در آپارات با رشد 40 درصدی و تماشای فیلم با رشد 25 درصدی همراه بوده است. میزان مشاهده محتوای بصری فیلیمو نیز رشد 65 درصدی داشته است. در بخش برگزاری رویدادهای آنلاین، فروش روزانه استارت‏ آپ ایسمینار رشد 400 درصدی داشته و در یک هفته ۶ هزار کاربر جدید جذب کرده است. استارت ‏آپ لحظه‏ نگار نیز از افزایش 50 درصدی برگزاری رویداد و کلاس آنلاین خبر داده است.

تأثیر کرونا بر خریدهای اینترنتی مثبت بوده و افزایش تعداد و ارزش خریدهای اینترنتی را به دنبال داشته است در حالی که خریدهای حضوری کاهش یافته است. به ‏طور کلی می ‏توان ظرفیت‏ های فناوری اطلاعات و ارتباطات برای مدیریت شیوع ویروس کووید-19 را در سه گروه شناسایی و کنترل افراد ناقل، کاهش تماس فیزیکی (دور کاری، آموزش الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی) و مبارزه با نشر اطلاعات نادرست در پلتفرم‏ ها و رسانه ‏های اجتماعی نامید. مطالعات نشان می‏ دهند كه افراد دوركار 13 درصد عملكرد بهتری از دیگر همكارانشان دارند و ۹۷ درصد افراد دوركار نيز احساس می‏ كنند عملكردشان بهتر است یا نسبت به وضعيت غيردوركاری كمتر نيست. همچنين دوركاری از عوامل مؤثر بر حفظ نيروی كار سازمان‏ ها شناسایی شده است به‏ طوری‏كه 10 درصد ميزان حفظ نيروی كار را افزایش می ‏دهد و  54 درصد شاغلان نيز در صورتی كه شغل جدیدی با امكان دوركاری به آن ها پيشنهاد شود، كار فعلی خود را رها خواهند كرد. براساس نظر پاسخ دهندگان به پرسش‏نامه های توزیع شده در تحقیق حاضر نیز قابلیت فضای مجازی (کارآمدی و اثربخشی) در مواجهه با بیماری کرونا متوسط و زیاد ارزیابی گردید که در شکل زیر قابل مشاهده است.

نتایج و تحلیل‏ ها

در ادامه به طور خلاصه به ارائه بخشی از نتایج و تحلیل ‏های تحقیق حاضر پرداخته می‏ شود.

متغیرهای بهره ‏گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات و تمایل به پرداخت به ‏عنوان متغیرهای مستقل برای مدل لاجیت شرطی در نظر گرفته شد. طبق نظر هنشر (2006) برای اثرپذیری شرایط کنونی (کرونا) از یک جمله ثابت در مدل استفاده می‌شود که در مطالعه حاضر نیز از جمله ثابت استفاده شده است. نتایج حاصل برآورد الگوی لاجیت شرطی در جدول شماره 1 گزارش شده است.

علامت جمله ثابت مثبت و معنی­دار می ­باشد. علامت ضرایب جملات ثابت و معنی­داری عرض از مبدأ نشان‏ دهنده این موضوع است که اکثریت پاسخ­ دهندگان، گزینه فرضی مد نظر (بهتر شدن شرایط) را به گزینه شرایط فعلی ترجیح می­ دهند. علامت ضریب تمایل به پرداخت (قیمت) طبق تئوری منفی و در سطح یک درصد معنی ­دار است. ضریب متغیر قیمت به این دلیل منفی است که افزایش قیمت، مطلوبیت افراد را کاهش داده و احتمال پذیرش گزینه­ مورد نظر را کاهش می ­دهد. به استثنای ویژگی تمایل به پرداخت، علامت متغیر بهره‏ گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات مثبت و معنی ­دار می‌باشد. این موضوع نشان می­ دهد که افراد برای بهره‏ گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در شرایط ناشی از همه­ گیری بیماری کرونا تمایل به پرداخت مثبت دارند.

به دلیل عدم امکان تفسیر مستقیم ضرایب در مدل­ های لاجیت، در این نوع مدل­ ها برای تفسیر ضرایب ویژگی­ ها و مقایسه آن ها با یکدیگر از قیمت­ های ضمنی یا تمایل به پرداخت ویژگی­ ها استفاده می­ شود. بدین منظور تمایل به پرداخت هر ویژگی بر پایه نسبت ضریب هر ویژگی به ضریب متغیر پولی قابل محاسبه است که نتایج مربوط به تمایل به پرداخت نهایی افراد برای ویژگی‌های آزمون انتخاب در جدول (2) گزارش شده است.

برپایه نتایج مطالعه حاضر، تمایل به پرداخت مربوط به ویژگی بهره‏ گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات براي هر فرد نمونه در شهر تهران به‏ طور متوسط معادل پنج میلیون و 600 هزار (5،600،000) ریال می­ باشد. آنچه تاکنون در تحقیقات متعدد مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در بودجه حمایتی و تخصیصی دولت به کرونا مشاهده می‏ گردد، تأکید بر ارزیابی آسیب‏ ها و تبعات اقتصادی بیماری کرونا بر جامعه بوده و توجه به تبعات متعدد و سنگین اجتماعی و به تبع آن هزینه‏ های تحمیل شده به جامعه مغفول مانده است که در این تحقیق میزان تمایل به پرداخت افراد جهت بهره‏ گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یکی از مهم‏ترین تبعات اجتماعی پاندمی کرونا مورد برآورد و تحلیل قرار گرفت.

در دو سال اخیر علی رغم شیوع کرونا، روند دیجیتالی شدن در جهان تسریع شده و سرمایه‏ گذاری قابل توجهی در حوزه توسعه اقتصاد دیجیتال به ویژه در حوزه ‏های مرتبط با ارائه خدمات پزشکی و سلامت انجام گرفته است. با توجه به تجربیات دوره همه‏ گیری بیماری کرونا اکنون بیش از هر زمان دیگر، توسعه قابلیت‏ های دیجیتال برای اطمینان از رشد و مقاومت اقتصادی کشورها ضروری است و لازم است هر کشوری ارزیابی درستی از وضعیت خود ذیل موانع مختلف در زنجیره توسعه خدمات دیجیتال داشته باشد. براساس نتایج حاصل از تحقیق حاضر نیز، افراد تمایل به پرداخت بالایی برای استفاده از قابلیت‏ های فناوری اطلاعات و ارتباطات در وضعیت کرونا دارند که منوط به رفع موانع این حوزه مي ‏باشد.

پیشنهادها

در ادامه با توجه به يافته‏ هاي حاصل از پرسش‏نامه‏ هاي تكميل شده پیشنهادهایی برای توسعه و ارتقای اقتصاد دیجیتال ارائه می‏ گردد:

• در حوزه سلامت، حفاظت از اطلاعات، امنیت و حریم خصوصی و نیز درمان و تجویز از راه دور و یا با کمک اپلیکیشن از مواردی است که باید مبنای تدوین مقررات مرتبط قرار بگیرد.
• با توجه به ضرورت راه‏اندازی کلینیک‏ های تخصصی مجازی جهت تبادل اطلاعات، کاهش تردد و تجمع بیماران، مجوز استفاده از فرم‏ های بالینی بیمارستانی، امضای الکترونیک کادر درمان و استفاده از اسناد الکترونیک و تصویر الکترونیک (اسکن) اوراق پرونده ‏های پزشکی و بیمارستانی برای تمامی مراکز ارائه خدمات سلامت ذیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعم از مراکز دولتی، خصوصی، عمومی غیردولتی، خیریه و مراکز وابسته به نهادها صادر شود و این امضای الکترونیکی توسط تمامی بیمه‏ ها مورد تایید باشد.
• در حوزه تجارت الکترونیک پیاده‏ سازی یک استاندارد ملی برای کلیه معاملات الکترونیکی که استفاده از امضاهای الکترونیکی، قراردادهای الکترونیکی و سوابق الکترونیکی را تشویق کند می ‏تواند کمک کننده باشد. در قوانین مربوطه باید به شرایط اعتبار برای امضاها، قراردادها و سوابق الکترونیکی، الزامات حفظ قرارداد و سوابق الکترونیکی، و استانداردهای یکنواخت ملی برای صنعت بانکداری و بیمه باید توجه شود.
• بهبود دسترسی به اینترنت همراه، با قیمت ارزان و کیفیت مناسب برای توسعه پذیرش
• خلق سرمایه‏ در شرکت ‏های دیجیتال، بودجه تحقیق و توسعه دیجیتال، آموزش استعدادهای دیجیتال و استفاده از برنامه ‏های دیجیتالی برای ایجاد شغل
• گسترش پذیرش ابزارهای دیجیتال برای مصرف کننده (تجارت الکترونیکی، پرداخت دیجیتال، سرگرمی و غیره)
• تصویب برنامه ‏های یادگیری دیجیتال دولتی و تشویق برنامه ‏های دیجیتال استانی و منطقه ‏ای
• تدوین استانداردهای یادگیری دیجیتال برای دانش ‏آموزان و دانشجویان
• تعریف مدارس مجازی و شرایط آن ها
• تقویت مشاغل کارآفرینانه دیجیتال
• در بحث آموزش الکترونیکی (از قابلیت ‏های مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات) استفاده از آموزش از راه دور به‏ صورت دوره‏ای یا در مواقع آلودگی هوا و بارش شدید برف (که منجر به تعطیلی مدارس و دانشگاه‏ ها می‏ گردد) می‏ تواند آمادگی نظام آموزشی برای مواجهه با بحران‏ های مشابه با شیوع کرونا را در آینده تقویت کند.

گزارش تصویری از مراسم جشنواره رساله دکتری سال

فیلم جشنواره رساله دکتری سال در آیین افتتاحیه نهمین نمایشگاه تراکنش ایران

گزارش تصویری از تراکنش نهم ایران

کلیپ لوگو های حامیان و همراهان نهمین نمایشگاه تراکنش ایران

[avans-share-page title='لینک کوتاه و معرفی مطلب برای اشتراک گذاری ']