در آغاز نشست، سیدصالحی با برشمردن سه وجه عملیاتی مؤثر در نزدیک شدن دو صنعت بانک و تله‌کام، یعنی احراز هویت، فشار یا کشش بازار و تلاش برای حفظ مشتری، گفت: مفهوم تلکو بانک عملاً زاییده همگرایی دو صنعت بانک و تله‌کام است که به واسطه بخش‌ها و جنبه‌های مشترک فعالیت‌هایشان در سال‌های گذشته و جهت‌دهی این حرکت‌های نوآورانه، چه در صنعت بانک و چه در صنعت تله‌کام موجب شده است روز به روز این دو صنعت ناگزیر به واسطه خواسته کاربر به هم نزدیک شوند. مدحج با اشاره به تصوری که گاهی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه هم‌افزایی صنعت بانک و تله‌کام و بحث تلکو بانک متعلق به کشورهای توسعه یافته است، گفت: این اتفاق در کشورهای همسایه ما افتاده است. بنکینگ از اِ سرویس را می‌شناسید. داستان آن چیست؟ بازیگری می‌آید می‌گوید من قراردادی به‌عنوان بنکینگ از اِ سرویس پروایدر با شما می‌بندم و سرویس‌های بانکی و کُربنکینگ مورد نیاز شما، شرکت فین‌تک یا شرکت نان‌فین‌تک، را ارائه می‌دهم که بتوانید سریع‌تر به تجاری‌سازی برسید و محصولتان را ارائه دهید.

درجزی به دو مزیت مهم اپراتورها اشاره کرد و گفت: ضریب نفوذ سیم کارت در کشور ما به ازای هر نفر ۸/۲ است. این مزیت کمک می‌کند که شما بتوانید به اطلاعات زیادی از افراد دسترسی‌ و یا بتوانید ارتباطات داده‌ای با آن ها داشته باشید. همچنین اپراتورها می‌توانند به اعتبارسنجی کمک کنند یا با استفاده از دیتای در دسترس اپراتورها می‌توان به بحث کردیت و اعتبار در کشور جدی‌تر فکر کرد و قدرت خرید مردم را افزایش داد. صمدی نیز به امکان کاهش هزینه‌های بانک‌ها درصورت وارد شدن اپراتورها به حوزه تراکنش با بانک‌ها پرداخت و افزود: به راحتی می‌توانیم هزینه‌هایشان را تا یک‌پنجم یا یک‌ششم کم کنیم. او به بحث سوپر اپ‌ها نیز اشاره کرد و گفت: ما فکر می‌کنیم می‌توانیم این سوپر اپ‌ها را در کشور ایجاد کنیم و بتوانیم هر چیزی که در حوزه بانکی و در حوزه پرداخت قابل انجام است، از طریق این سوپر اپ‌ها ارائه دهیم و این سرویس، سرویس بانکی است. مغازه‌ای هم از دغدغه‌های بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت ‏یار و پرداخت ‏ساز، برای فراهم شدن امکان انجام تراکنش و ارتباط در بستر امن، ارزان قیمت و با مصرف انرژی کم اشاره کرد و گفت: این بستر را شرکت مخابرات و شرکت‌های تلکو و اپراتورهای تله‌کام بر روی فیبر و ام.پی.ال.اس فراهم می‌کنند، مرتب در حال توسعه آن هستند و به زودی شاهد فضایی خواهیم بود که نسبت به آن چیزی که سال ۱۴۰۱ و حتی ۱۴۰۲ مشاهده کرده‏ایم، تفاوت فاحش و قابل اعتنایی خواهد داشت. شرکت مخابرات ایران اسپانسر نشست تلکو بانک ‏ها؛ پیوند دو صنعت برای استخراج منابع مشترک بود و در اینجا گزارش مشروح سخنرانی ‌های این نشست پیش روی شماست.:

سیدصالحی: خدمات بهتر و ارزان‌تر

در این نشست به بحث و بررسی مفهوم و پدیده نسبتاً نوظهور تلکو بانک خواهیم پرداخت. قبل از اینکه وارد بحث با عزیزان شویم، نکاتی در حول و حوش مفهوم تلکو بانک می‌گویم و ان‌شاءالله با دوستان در مورد پیشرفت‌های این صنعت تا الان و فرصت‌هایی که برای کاربر و مخاطبین فراهم کرده است و ظرفیت‌هایی که برای توسعه بیش از این در آینده دارد، صحبت می‌کنیم.

مفهوم تلکو بانک عملاً زاییده همگرایی دو صنعت بانک و تله‌کام است که به واسطه بخش‌ها و جنبه‌های مشترک فعالیت‌هایشان در سال‌های گذشته و جهت‌دهی این حرکت‌های نوآورانه، چه در صنعت بانک و چه در صنعت تله‌کام موجب شده است روز به روز این دو صنعت ناگزیر به واسطه خواسته کاربر به هم نزدیک شوند. مفهوم تلکو بانک به جهت عملیاتی مفهوم جدیدی نیست و قدمتی حداقل بیش از یک دهه دارد. یعنی بیش از یک دهه است که خدمات بانکی با استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های تله‌کام دارد عرضه می‌شود. اما آن‌قدر این ظرفیت‌ها با همدیگر هم‌پوشانی پیدا کرده است که در عرصه فناوری و توسعه خدمات بانکی خیلی از ظرفیت‌های شرکت‌های تله‌کام و بانک روی هم قرار گرفته و مفهوم جدیدی به نام تلکو بانک ایجاد کرده‌اند. این مفهوم آن‌قدر توسعه پیدا کرده است که خیلی از ظرفیت‌های جدیدی که در حوزه خدمات مالی و خدمات ارتباطی به کاربر ارائه می‌شود، یا از سمت بانک‌ها و یا از سمت شرکت‌های تله‌کام توسعه پیدا کرده و نئو بانک‌هایی را شکل داده است که الان به جهت سابقه و عقبه به شرکت‌های تله‌کام ختم می‌شوند. خیلی از بانک‌های دیجیتالی جدید در دنیا، عملاً زاییده شرکت‌های تله‌کام هستند و به واسطه اینکه می‌توانستند خدمات بانکی را بهتر در دسترس‌ مخاطبین و طیف گسترده‌ای از مشتریان قرار دهند، عملاً از ظرفیت‌های بانکی استفاده کردند و توانستند این خدمات را عرضه کنند.

اما چه چیزی باعث شد این دو صنعت به همدیگر نزدیک‌تر شوند؟ شاید بشود به سه وجه عملیاتی این دو صنعت اشاره کرد که در مجموع منجر به نزدیکی این دو صنعت و شکل‌گیری مفهوم تلکو بانک شد. یکی از این وجوه عملیاتی، موضوع مشتریان شناخته شده است. هم در صنعت بانکی و هم در صنعت تله‌کام شما برای ارائه خدمات الزاماً باید مشتری و طرف تعامل خود را بتوانید بشناسید. احراز هویت و شناخته شدن مشتری، آن هم در سطح وسیع با حجم بالای مشتریان و مخاطبین یکی از جنبه‌هایی است که هر دو صنعت تله‌کام و بانک را به لحاظ عملیاتی به همدیگر نزدیک می‌کند. مفهوم دومی که باعث شده این دو صنعت همگرا شوند، فشار تقاضا و فشار بازار یا کشش بازار از سمت مشتریان برای ارائه خدمات به‌روز، نوین و متناسب با ظرفیت‌های فناوری و تکنولوژی بوده است. سعی برای توسعه فناوری‌های دیجیتال و توسعه فناوری‌های ارتباطی، از دیر باز در شمار ماموریت‌های شرکت‌های تله‌کام بوده و لازم بوده این شرکت‌ها برای جذب و حفظ مشتری‌هایشان، بر روی لبه تکنولوژی حرکت کنند. این امر اخیراً به این گره خورده است که اغلب صنایع برای سرویس‌ها و خدماتشان باید بتوانند ارتباط وسیعی با ظرفیت‌های فناوری دیجیتال ایجاد کنند و این گره مشترک بین مجموعه‌های بانکی و مجموعه‌های تله‌کام را شکل داد. امروزه بانک‌ها به دنبال آنند که هر چه بیشتر خدمات خود را بر بستر دیجیتال ارائه و  استفاده از این خدمات را برای مشتری‌‌ها ساده‌ کنند و همین باعث همگرایی مجموعه‌های بانکی و مجموعه‌های تله‌کام در این عرصه شد.

موضوع سوم و شاید کلیدی‌ترین نکته ارتباط این دو صنعت با هم، این است که از دیر باز هر دو دسته این صنایع در تلاش بودند، مشتریان خود را در اکوسیستم خودشان حفظ کنند و حتی‌الامکان اجازه ندهند مشتری از دایره خدمات و سرویس‌های آن ها خارج شود. این مسئله هم در تله‌کام خیلی برجسته است و هم در بانک‌ها. شرکت‌های تله‌کام در دنیا اکنون آماده عرضه مجموعه متنوعی از سرویس‌های مختلف هستند، دارند این خدمات را عرضه می‌کنند و وارد حوزه‌های مختلفی شده‌اند. نه‌فقط کانکتیویتی بلکه انواع عرصه‌های ای.کامرس و انواع عرصه‌ها و موضوعات فضای مجازی و وی.آر و ای.آر و امثالهم را تحت پوشش قرار داده‌اند تا بتوانند همه خدمات مورد نیاز کاربران خود، از جمله خدمات بانکی را در اکوسیستم خودشان تامین کنند. از طرف دیگر بانک‌ها هم همیشه به دنبال این بودند که مشتریان، منابع اعتباری خود را از حوزه بانک خارج نکنند و هر نوع خدمتی که مشتری قرار است دریافت کند، اگر از مرچندهای بانک یا از سایر سپرده‌گذاران بانک باشد که بتوانند خدمات لازم را در لایه‌های گوناگون برای مشتریان مذکور تامین کنند، می‏توانند اعتبارات مشتری را به صورت یکپارچه در حوزه بانکی حفظ کنند. این نقطه اشتراک ذاتی دو صنعت مذکور است که کمک می‌کند این دو صنعت با همدیگر گره بخورند و بتوانند در لایه‌های مختلف چه در لایه خدمت و چه در لایه زیرساخت و چه در لایه سهام‌داری همگرا شوند و مفهوم تلکو بانک را به‌طور کامل پیاده‌سازی کنند. این همگرایی منجر به یکپارچه‌سازی استراتژی‌ها، اقدامات و سیاست‌ها می‌شود. این دو صنعت وقتی که به همدیگر نزدیک شوند، می‌توانند خدمات و سرویس‌های خیلی بهتر، نرم‌تر، روان‌تر و کم‌هزینه به معنای کاست بسیار کم در زمان و انرژی و در تعداد کلیک برای مخاطبین خودشان به ارمغان بیاورند.

مدحج: تلکوبانک و سرویس ابری

در اینجا می‌خواهیم ببینیم در رابطه با هم‌افزایی بانک و مخابرات در دنیا چه گذشته است؟ من آنچه که در کشورهای توسعه یافته در ارتباط با هم‌افزایی بانک و صنعت مخابرات صورت گرفته را مرور می‌کنم و نمونه‌ای از بیزینس مدل‌هایی که در این زمینه وجود دارد، خدمت شما ارائه خواهم کرد و در ادامه به بررسی وضعیت کشورهای همسایه می‌پردازم تا ببینیم کشورهای همسایه در این زمینه چه کارهایی انجام داده‌اند.

چرا می ‏خواهم این مسئله را خدمت شما بیان کنم؟ چون خیلی اوقات که از هم‌افزایی صنعت بانک و تله‌کام و بحث تلکو بانک صحبت می‌کنیم، می‌گویند این به کشورهای توسعه یافته تعلق دارد و متعلق به ما نیست. اینجا می‌خواهیم مثالی را بیان کنیم که متعلق به کشورهای همسایه خودمان است. بنابراین باید عرض کنم خدمتتان که در زمینه هم‌افزایی بانک در دنیا چه می‌گذرد؟ شرکت‌های ارتباطی در دیجیتال استراتژی و راهبردشان عملاً می‌گویند ما می‌خواهیم به سمت فراهم‌کننده سرویس پلتفرمی برویم. یعنی از کامینوکیشن سرویس پروایدر به سمت پلتفرم سرویس پروایدر می‌روند. چرا؟ چون خیلی از آن ها پتانسیل‌هایی در خود می‌بینند. مثلاً به سمت کلود رفتند، کلود پروایدر شدند و اکوسیستم و زیست‌بومی را داخل خودشان از بازیگران مختلف ایجاد کردند که باعث شده این شرکت‌های فراهم‌کننده سرویس‌های ارتباطی به سمت فراهم‌کننده سرویس پلتفرمی بروند و یک‌سری از سرویس پلتفرم‌ها را در بستر خودشان ارائه دهند. با بنکینگ از ا سرویس آشنایی دارید و در جاهای مختلف از اینترنت تا همایش و… درباره آن شنیده‌اید. داستان این بنکینگ از اِ سرویس چیست؟ بازیگری می‌آید می‌گوید من بنکینگ از اِ سرویس پروایدرم. می‌گوید من سرویس‌های بانکی را به شمای شرکت فین‌تک یا شرکت نان‌فین‌تک ارائه می‌دهم که بتوانید سریع‌تر به تجاری‏سازی برسید، سریع‌تر بتوانید هدف و محصولتان را ارائه دهید. برای این کار هم لازم نیست تیمی جمع‌و‌جور کنید و از صفر دِوِل‌آپ کنید، من سرویس‌های بانکی و کُربنکینگ مورد نیاز را در اختیارتان قرار می‌دهم و قراردادی به‌عنوان بنکینگ از ا سرویس پروایدر با شما شرکت فین‌تک یا شرکت نان‌فین‌تک می‌بندم که از من خدمت بگیرید. خیلی از اینها به سمت وایت لیبل رفتند و می‌گویند پلتفرمی که شما در حوزه بانکی نیاز دارید که سیف باشد برای مدیریت اطلاعات مشتری، می ‏خواهد پروداکت منیجمنت باشد، دیپوزیت منیجتمنت باشد  و لازم است اکانت منیجمنت باشد، همه را در قالب سرویس در اختیار شما می‌گذارم و وایت لیبل هم برای شما فراهم می‌کنم که بتوانید با لوگوی خود و چیدمان خود براساس تمپلیت‌هایی که برای شما فراهم کرده‌ام، بیزینس ‌بانکی خود را راه بیندازید.

قریب به ۹۹ درصد این بنکینگ از ا سرویس پروایدرها چون سرویس می‌دهند، روی کلود هستند. یعنی از پتانسیل شرکت‌های مخابراتی استفاده می‌کنند، از یک کلود ا پروایدر استفاده می‌کنند که بتوانند خدمت بانکی را ارائه دهند. یک زمانی می‌گفتیم آن هایی که در حوزه کلود فعالیت می‌کنند زیرساخت در قالب سرویس ارائه می‌دهند. بعدها بحث پلتفرم از ا سرویس مطرح شد، پس از آن بحث سافت ویر از ا  سرویس در بحث کلود مطرح شد و الان در شاخه سافت ویر از ا سرویس، می‌بینیم پیمنت از ا سرویس، بنکینگ از ا سرویس مطرح می‌شود. من مثالی خدمتتان عرض می‏کنم. یکی از بزرگ‌ترین دیجیتال بانک‌های اروپا که آلمانی است؛ انی تو انی سیکس، در حقیقت تیم تکنیکال و تیم فنی آی.تی به آن صورت ندارد و به سراغ بنکینگ از ا سرویس پروایدری به نام ممبو رفت و قراردادی منعقد کرد که آن شرکت براساس پلتفرمی که دارد به او خدمات بانکی ارائه کند. قرارداد بستند، در کمتر از شش ماه لانچ شد و به مرحله تجاری‌سازی رسید. پس این اینتیتی و بازیگر از ا سرویس پروایدر در دنیا جا افتاده است که در ۹۹ درصد مواقع اینها کلود بیس هستند. یعنی این بنکینگ از ا سرویس پروایدر می‌رود از تنظیم‌گر و یا رگولاتور مجوز می‌گیرد و نرم‌افزار را به‌عنوان سافت ویر از ا سرویس بر روی کلود می‌گذارد. در حقیقت پارتنر شیپ، یا قرارداد شراکت با کلود پروایدر می‌بندد. در نتیجه ما اکنون می‌بینیم که فراهم‌کنندگان سرویس‌های ارتباطی، به‌تدریج از پتانسیلی که در زمینه لینک‌های ارتباطی زیرساخت دارند، به سمت فراهم‌کنندگان سرویس پلتفرمی می‌روند. می‌بینیم که در دنیا وارد چه حیطه‌ها و زمینه‌هایی شده‌اند. وقتی تله‌کام به‌عنوان فراهم‌کننده سرویس ارتباطی به سمت فراهم‌کننده سرویس پلتفرمی می‌رود و یک پلتفرم را با استفاده از پتانسیل‌ها و زیرساختی که دارد ارائه می‌دهد، درحقیقت به سمت قابلیت‌ها و پتانسیل‌ها می‌رود. یعنی بابت تک‌تک اینها ما کیس استادی و ریفرنس خواهیم داشت.

مورد اول فراهم‌کننده سرویس پلتفرمی یا پلتفرم سرویس ا پروایدر، فراهم‌کننده سرویس ابری می‌شود و وقتی این فراهم‌کننده سرویس ابری خدمات پارتنر شیپ و قراردادی با شرکت سافت ویری می‌بندد که آن شرکت سافت ویری خدمات بانکی ارائه می‌دهد. در نتیجه بنکینگ از ا سرویس پروایدرها محصول خودشان و سافت ویر بانکی خودشان را تحت زیرساخت فراهم‌کننده سرویس ابری ارائه می‌دهند.

دیگر موارد عبارتند از: رابطه با کیف پول و نمونه‌هایی از تلکو وَلِت، سرویس‌های مالی که فراهم‌کنندگان سرویس پلتفرمی ارائه می‌دهند و بحث سوپر اپ‌ها. در این زمینه اخیر، یک‌سری از شرکت‌های مخابراتی بزرگ دنیا، مثلاً در ژاپن انتیتی دکومو وارد بحث سوپر اپ می‌شود و موردی را هم به‌عنوان کیس استادی از مشارکت‌هایی که بین تله‌کام و صنعت بانک و شرکت‌هایی که نرم‌افزار بانکی ارائه می‌دهند، می‌توان دید.

خب، من خیلی مختصر تعریفی از تلکو بانک بیان می‌کنم و نمونه‌ای از مدل کسب‌وکار و بیزینس مدل‌هایی که در حوزه تلکو بانک وجود دارد خدمتتان توضیح می‌دهم. در تعریف تلکو بانک باید بتوانم بین این دو صنعت هم‌افزایی ایجاد کنم. شعار تلکو بانک این است که یک‌سری محصولات مخابراتی و یک‌سری محصولات بانکی وجود دارد، آیا من می‌توانم با ترکیب اینها به یک باندل و محصول ترکیبی برسم یا خیر؟

مدل اول کسب‌وکار در تلکو بانک در رابطه با موبایل مانی است. شرکت‌هایی هستند که در کشورهایی فعالیت کردند که بسته به زیست‌بوم آن کشورها و امکانات زیرساختی آن ها، امکاناتی ارائه دادند که خیلی رشد پیدا کرد. مثلاً در برخی از کشورهای آفریقا مانند کنیا، چون دسترسی اکثریت مردم به شعب بانک کم بود، یک‌سری از ایجنت‌ها و پوینت‌ها را برای امپسا ایجاد کردند و این ولت یا کیف پولی در اختیار سابسکرایبرها و مشترکین قرار می‌دهد که بتوانند امور مالی و نقل و انتقال وجوه مد نظرشان را انجام دهند. حسابی برایشان باز می‌کند و چیزی حدود ۲۰۰ هزار مورد ایجنت و پوینت در خود کنیا دارد. در اینجا وارد نقش موبایل یا تلکو مانی ولت را در حوزه کیف پول می‌شوند. مورد بعدی نیچ پروپیشنجز است. در این مورد یک شرکت مخابراتی مانند موبلینگ به شرکت‌های دیگر می‌گوید من یک‌سری مشتری (سابسکرایبر) دارم؛ برای ریتنشن و حفظ این مشتریانم چه کاری می‌توانم انجام دهم؟ یکی از کارهایی که می‌توانم انجام بدهم این است که به این مشتریان خدمات مالی ارائه ‌دهم، در حوزه میکرو فایننس فعالیت کنم و یک‌سری تسهیلات خرد را عرضه ‌کنم. مورد بعدی مانند اورنج بانک، پا را فراتر می‌گذارد. اورنج بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی فرانسه است یعنی هم در حوزه فیکس و هم در حوزه موبایل کار کرده و باندنینگ هم انجام داده است. این شرکت برای بحث ریتنشن و حفظ مشتریان قبلی و جذب مشتریان جدید مجوز پارتنر شیپ با شرکت دیگری برقرار می‌کند که خود او هم چنین مجوزی دارد و دیجیتال بانکی را به نام اورنج بانک راه‌اندازی می‌کند و خدمات بانکی را با خدمات تله‌کامی با همدیگر باندل و ترکیب می‌کند. مثلاٌ اگر من در حوزه بی.تو.بی مرچنتی باشم و این‌قدر تراکنش بیشتر داشته باشم، یک بسته اینترنتی را در اختیار من قرار بدهد که بتوانم از آن استفاده کنم و به صرفه هم باشد.

مدل بعدی مانند ان.تی.تی دکومو ژاپنی، وارد حوزه سوپر اپ‌ها می‌شود و می‌گوید که من پتانسیل قوی دارم و فقط مشتریان خود شرکت مخابراتی را تارگت قرار نمی‌دهم، بلکه جلوتر می‌روم، از پتانسیلی که دارم پا فراتر می‌گذارم و در حوزه ابر اپ‌ها و یا سوپر اپ‌ها فعالیت می‌کنم و خدمات مالی و پرداخت و… را در سوپر اپ خود قرار می‌دهم. در رابطه با مواردی که خدمتتان عرض کردم، چند مورد (کیس) را با همدیگر بررسی می‌کنیم. وودافونت یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مخابراتیِ انگلیسی، فعال در اروپاست که هم در حوزه فیکس و هم در حوزه موبایل فعالیت می‌کند. این شرکت بزرگ وارد بحث تلکو وَلِت می‌شود که این واژه خیلی جالب است و حتی می‌گوید کری یت نیو ورچوتوآل وودافون کارت چه معنایی دارد؟ یعنی نه فقط خدماتی در اختیار مشتری قرار می‌دهد، بلکه می‌گوید که شما می‌توانید مثلاً کارت داشته باشید و این کارت هم در شبکه بانکی آن کشور تعریف شده و مجوزهایش را گرفته است. وودافون پارتنر شیپی هم با مستر کارت دارد و شما با استفاده از آن کارت به‌عنوان کارت بانکی، می‌توانید کارهای بانکی خود را انجام دهید. باشگاه وفاداری دارد که می‌گوید برای مشتریانی که به من وفادار بودند و این مقدار محصول خریداری کردند یک سری از تخفیف‌ها یا لون‌ها و یا اعتبارات خرد را در این کارت به شما می‌دهم.

بحث دیگری که وجود دارد بحث وودافون.پی و یا تلکو-پی است، وودافون در حوزه تلکو-پی فعال شده و با استفاده از بستری که دارد، پیمنت‌هاپ را مطرح کرده است. می‌گوید من مشتری‌ها و پتانسیل بسیار زیادی دارم، چرا شیوه پرداخت‌های مختلف را در دل خودم جمع نکنم و در قالب پیمنت ارکستریشن سافت ویر ارائه دهم؟ وارد حوزه پیمنت ‌هاب می‌شود و امکان مدیریت پرداخت‌ها و شیوه‌های متنوع پرداخت از جمله نقدی و اعتباری را برای مشتریان خود فراهم می‌کند. در مورد تلکا و تی.موبایل هم همین‌طور است و تمام این امکانات را دارند. می‌بینید وودافون کارت را نوشته است و وارد حوزه ارائه کارت بانکی و دبیت کارت و کردیت کارت می‌شود و از این پتانسیل استفاده می‌کند و یک‌سری از خدمات و لاین‌های اعتباری خرد را به مشتریان خود ارائه می‌دهد. اینکه می‌گوییم به مشتریان خود ارائه می‌دهد صحبت بر سر ۱۰ میلیون و ۲۰ میلیون نیست، بلکه صحبت بر سر وودافونس با ۱۲۰ میلیون تا ۲۰۰ میلیون مشترک است و از این پتانسیل خود نهایت استفاده را می‌کند. اورنج بانک؛ بزرگ‌ترین شرکت تله‌کامی فرانسه هم برای اینکه بتواند خدمات بانکی به مشتریان خود بدهد، وارد حوزه لون می‌شود. رگولاتور به او می‌گوید این کار بانک است و در این میان تفاهمی ‌ایجاد می‌شود و دیجیتال بانکی از تله‌کام به‌عنوان زیرمجموعه اورنج، «اورنج بانک» شکل می‌گیرد که دو میلیون سابسکرایبر داشته و بیشتر هم شده است و تا ۳ میلیون هم رسیده است.

در اینجا صحبت از وودافون و اورنج شد که در کشورهای توسعه یافته هستند و ما به اینها نمی‌رسیم و از آن ها دور هستیم. مثالی از کشوری همسایه، پاکستان می‌زنم. بزرگ‌ترین دیجیتال بانک پاکستان به نام موبیلینک‌بنک فعالیت می‌کند و از دل شرکت مخابراتی موبیلینک بیرون آمده است و ۴۲ میلیون مشتری و ۱۶ میلیون ولت فعال دارد. همین شرکت موبیلینک مجموعه‌ای از سرویس‌ها را در حوزه بانک و پرداخت به نام جَس کَش ارائه می‌دهد که این اجازه را به ما می‌دهد که تلکو اکانتی را به ساده‌ترین وجه ممکن باز کنیم. یعنی لزومی ندارد به سراغ اپلیکیشن موبایلی بانکی بروم و نیاز نیست به یک بانک و متعلقات بانک رجوع کنم. اگر من مشتری موبیلینک باشم از طریق مجموعه سرویس‌های جس کش می‌توانم موبایل اکانت افتتاح کنم که خود پارتنر شیپ با بانک‌ها دارد. در همین زمینه کارت بانکی از جمله نقدی و کردیت کارت هم ارائه می‌دهد، به نام موبیلینک کارت چه دبیت کارت و چه کردیت کارت و خیلی از خدمات آن را ارائه می‌دهد و بازار مشتریان بسیار بزرگی دارد. یک‌سری از میکرو فایننس سرویس‌ها و اعتبارات و تسهیلات خرد را با همین کارت به مشتریان ارائه می‌دهد. اما هدف از این کار چیست؟ حفظ مشتری.

در رابطه با بحث تلکو مانی ولت امپسا صحبت کردم. یکی از مواردی که مغفول مانده است و شرکت‌های مخابراتی و اپراتورها در کشور ما هم سمت آن رفته‌اند، ولی هر دفعه که رفتند به در بسته‌ای خوردند، اما در دنیا هست و از آن استفاده می‌کنند، پرداخت مستقیم اپراتوری یا دایرکت کریر بیلینگ است. به این ترتیب که من اگر مشتری شرکت تله‌کامی باشم از جمله موبایل یا فیکس و… اگر من مشترک دائمی و پرفیت هستم، مگر در انتهای دوره نباید برای من صورت‌حساب بیاید؟ پس هروقت بخواهم محصولی بخرم یا پرداختی انجام دهم، کافی است یکی از روش‌های پرداخت به صورت پرداخت مستقیم اپراتوری یا دایرکت کریر بیلینک بشود که آن اپراتور را انتخاب می‌کنم و خریدی که انجام دادم بر روی قبض موبایل من می‌نشیند و انتهای دوره پرداخت می‌کنم.

در زمینه پتانسیل ارائه خدمات بانکی به واسطه زیرساخت ابری؛ شرکتی مانند هوآوی را که ما به‌عنوان شرکت مخابراتی می‌شناسیم، چون از پتانسیل کلود خود استفاده می‌کند، وارد حوزه مالی هم شده است. مثلاً فایننشال اومی چنل را در خود هوآوی کلود می‌بینیم. در رابطه با کلود این مطرح می‌شود که ما نمی‌توانیم به سمت کلود برویم، ای.دبلیو.اس است، گوگلی کلود یا مایکروسافت ماژول است و نمی‌توانیم. اما این چه کار کرده است؟ براساس ضوابطی که در کشور چین وجود دارد، کلود داخلی ایجاد کرده است و فایننشال سرویس‌ها را آنجا ارائه می‌دهد. خلق یک اکوسیستم دیجیتال مالی از شرکت‌هایی که در فضای ابری می‌توانند تبادل اطلاعات انجام دهند، یعنی اگر به‌عنوان مثال شرکت‌های مخابراتی از پتانسیلی که دارند نهایت استفاده را کنند، خیلی از شرکت‌های فین‌تک و خیلی از شرکت‌های دیگر را در کلود خود جمع کنند، یعنی اگر کلود پروایدر شوند می‌توانند اکوسیستمی را از ارتباطات ما بین این بازیگران مالی موجود در این حوزه ایجاد کنند که بتوان از آن استفاده کرد. هووآوی در هووآوی کلود خود ویرچوآل از ا سرویس ارائه می‌دهد و اس.سی.اف بحث تامین مالی زنجیره‌ای ارائه می‌دهد و این موارد را از ا سرویس فراهم می‌کند.

درباره هم‌افزایی دو صنعت بانک و مخابرات در ارائه زیرساخت لازم برای خدمات بانکی نوین هم باید بگویم یکی از مواردی که نام بردیم مشارکت است، یعنی اینکه شرکت‌های تله‌کامی با شرکت‌های بانکی برای ایجاد ارزش افزوده جدید مشارکت می‌کنند. شرکت هووآوی با شرکت فورمز سینترون جوین وین‌ توین ارتباط می‌کند و بنکینگ از ا سرویس را روی کلود هووآوی راه‌اندازی می‌کنند و شرکت فورمز سینترون محصول کُربنکینگ در کشور چین دارد و پارتنر شیپی را برقرار می‌کند و با شرکت هووآوی قراردادی می‌بندد و هووآوی می‌گوید محصول را از ا سرویس تحت کلود من ارائه دهید و اکنون خیلی از شرکت‌های فین‌تک و نان فین‌تکی که در چین هستند روی این پلتفرم ارائه می‌شوند. به این معنا که هووآوی جدای از اینکه به‌عنوان اینفوروساکشنز از ا سرویس پروایدر و پلتفرم از ا سرویس پروایدر است با این جوین بنچری که با شرکت فورمز سینترون برقرار کرده است، به‌عنوان بنکینگ از ا سرویس پروایدر نقش ایفا می‌کند و سرویس‌های مالی را در سطح کشور چین بر روی بستر کلود خود ارائه می‌دهد .

شرکت تمنونس را می‌شناسید، دوستانی که بانکی هستند حتماً نام کُربنکینگ شرکت تمنونس را شنیده‌اند، تمنونس جدا از اینکه محصول خود را روی ای.دبلیو.اس و یک‌سری از کلودها بالا آورده است، جوین ونچری قرار دادی را در حوزه کلود نیتیو دیجیتال بنکینگ سولوشن با هووآوی می بندد و تحت کلود هووآوی محصول کُربنکینگ خود را به‌عنوان بنکینگ از ا سرویس ارائه می‌دهد و من شرکت فین‌تک و نان فین‌تک اگر بخواهم در حوزه پرداخت و مالی زیرساختی داشته باشم نیازی نیست از صفر پیاده کنم، از ا سرویس یک سرویس می‌گیرم و از محصولی که قرار داده شده، استفاده می‌کنم.

درجزی: ضریب نفوذ بالای اپراتورها

در یک کلام تلکو به دسترس‌پذیری خیلی کمک می‌کند و آن چیزی که هر شخصی می‌تواند برداشت کند، شاید تله‌کامی‌ها به واسطه نفوذ زیاد در آحاد جامعه و همین‌طور در دسترس بودن موبایل در میان مردم، بتوانند به دسترس‌پذیرتر شدن خدمات بانکی ما هم کمک کنند. بحث تلکو بانک و مانند آن شاید خیلی در کشور ما جا نمی‌افتد. علت هم این است که خدمات بانکی خیلی در دسترس است. اگر بخواهید از خیابانی عبور کنید می‌بینید از هر بانکی چند شعبه وجود دارد و می‌توانید خدمات بانکی خود را دریافت کنید و الحمدلله خود حوزه‌های بانکی ما و فناوری‌های بانکی ما هم خیلی پیشرفته هستند و اکثراً موبایل بانک و خدمات دیگری دارند که مردم می‌توانند از این خدمات استفاده کنند.

شاید می‌توانیم بگوییم ظهور بحث تلکو بانک‌ها خیلی در کشورهای پیشرفته نبوده است و بعداً آمده که بتوانند از این خدمات استفاده کنند. ابتدا در کشورهایی کاربرد داشته که خدمات بانکی پیشرفته‌ای نداشتند و چون موبایل توانسته بود نسبت به بانک‌ها بیشتر نفوذ کند، می‌خواستند خدمات را دسترس‌پذیرتر کنند، مانند کشورهای آفریقایی یا مثلاً کشور عراق به واسطه مشکلات امنیتی شبکه‌ بانکی خیلی رشد خوبی نداشته است و یا در مورد پرداخت‌ در عراق، خیلی دستگاه‌های پوز بانکی را مشاهده نمی‌کنید، ولی ذیل اپراتور زین، مجموعه‌ای مانند زین کش خدماتی ارائه و بر روی بحث ایم‌پیمنت کار می‌کند. دو، سه ماه قبل در بحث استادی گروپ سه آی.تی.یو شرکت کرده بودم. خیلی جالب است که در این سطح اسناد بین‌المللی بر روی بحث ایم‌پیمنت صحبت می‌شود که بحث موبایل مانی و پرداخت‌های تحت موبایل از رفرنس‌های مهم آی.تی.یو است و گروه‌های مختلف در سطح اپراتور و حاکمیت صحبت می‌کنند که بتوانند برای این حوزه‌ها اسناد بالادستی داشته باشند. نتیجه‌ای که در سه روز اجلاس گرفتند این بود که ما نیاز به رگولاتور داریم؛ رگولاتوری مستقل از رگولاتور بانکی و رگولاتور اپراتوری، به نحوی که بتواند مشترک را در بستر موبایل مدیریت کند.

اما در پاسخ این پرسش که تلکو بانک‌ها در ایران چه کمکی می‌توانند بکنند؟ می‌توان گفت که بیشترین کمک را در بحث تسهیلات می‏تواند ارائه کند. شاید در فرهنگ ما و نفوذ ما در موبایل بانک کشور ما و بحث‌هایی که در خدمات بانکی داریم، براساس آماری که داریم بین ۱۳ تا ۲۰ درصد مردم می‌توانند و تا حالا از تسهیلات بانکی استفاده کرده‏اند. ولی اپراتورها به واسطه خدمات عمومی که به مردم می‌دهند، به دیتاهایی از مردم دسترسی خیلی بیشتری دارند. از این دسترسی چه استفاده‌ای می‌شود کرد؟ ما می‌بینیم که الان مجموعه دبیت ما و بحث پرداخت‌های نقدی مانند شاپرک خیلی نفوذ دارد و الان تقریباً کسی با خود پول نقد حمل نمی‌کند. مثلاً اگر موبایل بانک فردی خراب شود، چون پول نقد همراهش نیست می‌گوید شماره کارت خود را بدهید، بعداً مبلغ را به حساب شما واریز می‌کنم. این دسترسی امکان خوبی است که می‌تواند در کنار دیتایی که اپراتورها دارد و ارتباطی که با مردم دارند، به بحث‏ های جدیدی مانند بی.ام.پی.ال کمک کنند.

اپراتورها دو مزیت خیلی خوب دارند. ابتدا بحث کاسئال پول خیلی خوبی دارد از این جهت که در بحث همراه اول و ایرانسل که ما در کشور کار می‌کنیم ضریب نفوذ سیم کارت در کشور ما به ازای هر نفر ۸/۲ است که در این جامعه آماری همراه اول الان 103 میلیون سیم کارت در دست مردم دارد که دارند از آن استفاده هستند و ضریب نفوذ از یک به یک جمعیت هم بالاتر است. این مزیت کمک می‌کند که شما بتوانید به اطلاعاتی از افراد دسترسی‌ و یا بتوانید ارتباطات داده‌ای با آن ها داشته باشید. این امکان می‌تواند به اعتبارسنجی کمک کند. اکنون استفاده از دیتای اپراتور می‌تواند به حوزه‌های بانکی و اپراتوری کمک کند. یعنی دیتایی که اکنون سمت اپراتورها وجود دارد، می‌تواند به کمک صنعت بانکی بیاید و کمک کند که به بحث کردیت و اعتبار در کشور جدی‌تر فکر کنیم و قدرت خرید مردم را افزایش دهیم. این امر می‌تواند از راه تسهیلات گوناگون از جمله تسهیلات بانکی و اعتباری و .. رخ بدهد که اکنون در جامعه خیلی در مورد آن صحبت می‌شود.

تلکو بانک ایران همچنین می‌تواند به امور اعتبارسنجی و بحث توثیق خیلی کمک ‌کند. توثیق در انواع مختلف، که در سمت اپراتور همراه اول شاید پررنگ‌تر باشد، به واسطه این که مشتریان پست وید بزرگی دارند، آن هم به واسطه فرست موبیل بودن آن در بازار است که الان ۲۳ میلیون مشترک پست وید داریم که تقریباً ۱۵ سال است به صورت اعتباری و همراه اول کار می‌کنند و رفتار اعتباری کاملاً مشخصی در سیستم اعتباری ما دارند که این امر در سیستم بانکی وجود ندارد و از این امکانات می‌شود در سیستم اپراتور به کمک سیستم‌های بانکی استفاده کرد، این دو مزیت اکنون می‌تواند خیلی به کشور ما برای نفوذ بیشتر خدمات بانکی از جمله بحث اعتبارسنجی و تسهیلات خیلی کمک کند.

نکته دیگر اینکه آقای مدحج در فرمایشات خود به بحث دی.سی.بی یا میکرو تیبنت‌ها اشاره کردند. چالش جدی در کشور در حال اتفاق افتادن است، از این جهت که شما خدمات دیجیتال خیلی ساده‌ای در کشور دریافت می‌کنید، از مثلاً بازی‌های بچه‌ها که پول می‌دهند تا بتوانند بازی کنند گرفته تا خدمات مقداری ارزان قیمت‌تر مانند خدمات تاکسی و مترو و اتوبوسرانی و… اگر بخواهیم مخصوصاً برای پیمنت‌های 30 هزار تومان و 50 هزار تومان فشار زیادی به شبکه بانکی وارد کنیم، سمت شبکه دبیت بانکی ایجاد کنیم، اینها می‌تواند خیلی راحت تجمیع شود و در شبکه اپراتوری با توجه به این که خدمات اپراتوری هم اکنون فراگیر است و ۸/۲ دهم ضریب نفوذ سیم کارت وقتی داریم می‌توانیم از این خدمات استفاده کنیم. حداقل در پیمنت‌های بالا شاید اپراتورها یک سری محدودیت‌ها داشته باشند و بحث‌های لاوصولی مطرح شود و… ولی در میکرو پیمنت‌هایی که آرکو کشور ما در اپراتوری دارد، ان‌شاءلله در حال رسیدن به مبلغ یک دلار است و اگر افزایش قیمت‌ها به حدودی برسد که بتوانیم به یک دلار برسیم، می‌توانیم با میکرو پیمنت‌ها در این حد کمک کنیم که  الان هم حجم خیلی زیادی از شاپرک در میکرو پیمنت است. یعنی زیرساختی که پشت شاپرک ایجاد می‌کنیم، اپراتورها می‌توانند در این حوزه‌ها کمک کنند.

در مورد ولت هم که همه مکمل هستند. وقتی وارد این شبکه ارتباطی می‌شویم، در این ولت کمک می‌کند. همچنین در کشور به‌خاطر تحریم‌ها الان مردم در پرداخت‌های ارزی به شدت دچار مشکل هستند. قطعاً دوستانی که خارج از کشور تشریف برده‌اند مشاهده کرده‌اند که خیلی از خدمات خارج از کشور اکنون همه بر بستر کارت ارائه می‌شود، باید کارت بکشید، پرداخت نقد صورت نمی‌گیرد. مثلاً وقتی بچه‌ها می‌خواهند از دوچرخه استفاده کنند، یا الان اکثراً الان کش هم در رنت خودرو قبول نمی‌کنند و فقط با استفاده از کارت اعتباری و نقدی می‌توان از این خدمات استفاده کرد. به نظر من در اینجا، مخصوصاً در کشور ما که به شبکه پرداخت جهانی دسترسی نداریم، اپراتورها می‌توانند در بستر رومینگ خودشان در بستر پیمنت استفاده کنند و البته چند باری هم تلاش شد مانند ایونتی که در اربعین در کشور ما اتفاق می‌افتد، در بازه خیلی کوتاهی فشار زیادی به شبکه بانکی وارد می‌شود، چرا که حجم زیادی ارز خارج شده است. این امر به راحتی در شبکه‌های موبایل قابلیت ارائه سرویس دارد. چون ما با این شبکه‌ها در ارتباطیم که الحمدلله در بحث پیمنت‌های ارزی در حوزه اپراتوری خیلی مشکل خاصی وجود ندارد و نگاهی هم اگر سمت رگولاتور و فضای بانکی ایجاد شود، شاید در کشورهای دیگر خیلی گلوگاه نباشد و مردم خیلی راحت بتوانند از سرویس‌های جهانی استفاده کنند. ولی در کشور ما به‌خصوص، این موضوع می‌تواند برای رفاه مردم در گردشگری و حضورشان در کشورهای دیگر کمک کند و از بستر رومینگ اپراتورها استفاده کنند.

صمدی: مشارکت اپراتورها و کاهش هزینه ‏ها

فکر کنم همین استرس‌ها باعث شده‌اند در ۱۰، ۱۲ سال اخیر هیچ کسی حاضر نباشد با هیچ بانکی کار کند. چون احتمال می‌دهند اپراتورها به حوزه بانکی ورود کنند، چرا که بانک مرکزی هم عملاً مدافع تمام قد بانک‌هاست و همه سیاست‌گذاری‌هایش به نوعی است که از بانک‌ها به درستی محافظت کند.

در مورد سرویس‌ها آقای درجزی تقریباً به همه موارد اشاره کردند، از جمله تبادلات خارجی و رمیدنت و کردینت اسکورینگ یا همان اعتبارسنجی که صادقانه‌اش این است که بانک‌ها تمام چیزی که دارند همین مسئله اعتبارسنجی است که سمت بانک انجام می‌شود، ولی اطلاعات ما وسیع‌تر است و می‌تواند کمک کند. ما حاضریم با هر بانکی که در این حوزه آماده باشد، وارد بحث اعتبارسنجی بشویم که طبیعتا به دنبال آن بی.ام.پی.ال و تسهیلات خرد می‌تواند به وجود بیاید و بحث دیگر هم که وجود دارد و اپراتورها می‌توانند به این بحث وارد شوند کویین وسمنت است بر روی هر آن چیزی که در حوزه بانکی و پرداخت در کشور باشد. به هر حال هم ما و هم دوستان رگولاتوری داریم و شاید از کوری ریگولیشن اتفاقی بیفتد و خروجی آن سرویس‌هایی باشد که مردم بتوانند از آن ها استفاده‌ای بکنند.

علاوه بر این شاید مهم‌ترین مزیتی که اپراتورها برای بانک‌ها می‌توانند ایجاد کنند کاهش شدید هزینه‌های سرویس‌های آن هاست و من نمی‌دانم چرا هیچ کدام از بانک‌های ایران از این استقبال نمی‌کنند. من اطلاع ندارم در سیستم بانکی برای تراکنشی که نیاز است چند هزار تومان پول جابه‌جا کنید، چه‌قدر هزینه دارد، اما فرض بر این است که این کار هزار تومان هزینه دارد. یعنی هزار تومان هزینه می‌کنند که پنج هزار تومان جابه‌جا کنند. ولی اپراتورها سال‌هاست که در اسکیل بزرگ این تراکنش‌های بزرگ و کوچک مالی را انجام داده‌اند و نه تنها اکسپرتیز خیلی خاصی در این حوزه وجود دارد، زیرساخت خیلی مناسبی برایش ایجاد شده است و به سمت استفاده از دیتا و هر کار دیگری رفته است که به نوعی اینوویشن برای بانک‌هاست و می‌توانند ورود کنند. یعنی من فکر می‌کنم اگر ما همین امروز وارد یک‌سری تراکنش با بانک‌ها شویم، به راحتی می‌توانیم هزینه‌هایشان را تا یک‌پنجم یا یک‌ششم کم کنیم. بانکی که هزینه‌های تراکنش آن سالیانه هزار میلیارد تومان است، چه اشکالی دارد که آن را به 200 میلیارد تومان برساند؟

حوزه دیگر بحث سوپر اپ‌ها است. ما فکر می‌کنیم می‌توانیم این سوپر اپ‌ها را در کشور ایجاد کنیم، کما اینکه تا حدی ایجاد شده است. نگاهمان این است که هر چیزی که در حوزه بانکی و در حوزه پیمنت قابل انجام است، از طریق این سوپر اپ‌ها بتوانیم ارائه دهیم و آنجا هم نگاه این نیست که سرویس من باشد، بلکه سرویس بانکی است، ولی یوزر وویس اپراتور و زیرساخت اپراتور است و همین‌طور امنیت زیرساخت اپراتوری است. ما در مواردی پول خوبی برای امنیت هزینه می‌کنیم و این امر باعث می‌شود که امنیت زیر ساخت‌هایمان به بانک‌ها هم حتی کمک کند کما اینکه بانک‌ها هم همین را دارند، ولی شاید برای همه بانک‌ها افور دیبل نیست. به هر حال ما بانک‌های کوچک‌تر هم داریم که شاید برایشان در یک‌سری جاها هزینه‌های آن‌چنانی کردن سخت باشد.

ما خودمان هم در حال حاضر از طریق دیجیتال ولت وارد بحث بانکداری و پیمنت شده‏ایم است. اپراتورها شاید مقداری ترسو باشند و به‏خاطر همین سعی می‌کنند کامپلایسی داشته باشند. ما سعی کردیم براساس همان مجوزی که بانک مرکزی داده است ورود کنیم. طبیعتاً با در نظر گرفتن تمام آن چیزها، با بانک ملت برنامه سروشنی راه‌اندازی کردیم و می‌خواهیم به حوزه‌های دیگر وارد شویم. بی.ان.پی.ال یکی از این موارد است که طبیعتاً از خودمان شروع می‌کنیم یعنی خرید اعتباری را برای بسته‌ها و شارژ و اعتبار و… راه‌اندازی می‌کنیم و بعد از آن به حوزه‌های دیگر اکستن می‏شود و شاید در حوزه‌های دیگر مایکرو اینشورنس باشد. رویکرد ما مشارکتی است. ما می‌گوییم یوزر وویس و امکانات و زیر ساختی داریم؛ اینها در کنار هم قرار بگیرند و در قالب کووی وسمنت و  یا در هر قالب دیگری قرار بگیرند که اینها تبدیل به ارزش افزوده برای مردم شوند.

مغازه‌ای: هم‏ افزایی بانک ‏ها و اپراتورها

هر چه زمان نشست جلوتر می‌رود، کار سخت ‏تر می‌شود؛ چون آن چیزی را که باید گفته می‏ شد، دوستان گفتند. آقای مهندس مدحج و آقای درجزی و آقای صمدی و خود شما [آقای سیدصالحی] همه مواردی را که باید بدان‏ ها اشاره می‏ شد، بیان کردید. ولی مسئله‏ ای که وجود دارد این است که آقای مدحج اشاره‏ای به بنچ مانچی در دنیا کردند، مبنی بر اینکه وضعیت تلکو بانک در دنیا به چه شکل است؟ در ایران هم کارهایی انجام شده است و آن چیزی که از نظر اند یوزر و بانک مهم است، پیمنت است و آن چیزی که از نظر بانک بسیار مهم است، انجام پرداخت در بستر امن، ارزان، قابل دسترس و بدون اوی لبل است که اپراتورهای همراه و ثابت، قدم بزرگی در این راستا برداشتند و در حال برداشتن قدم ‏های دیگری هستند. مثلاً شرکت مخابرات که بستر کلود را فراهم می‌کند. یکی از دغدغه‌های بانک‌ها و همچنین شرکت‌های پرداخت ‏یار و پرداخت‏ ساز، فراهم شدن امکان انجام تراکنش و ارتباط در بستر امن و ارزان قیمت و با صرف انرژی کم است و این خیلی مهم است که این بستر را شرکت مخابرات و شرکت‌های تلکو و اپراتورهای تله‌کام بر روی فیبر و ام.پی.ال.اس فراهم می‌کنند، مرتب در حال توسعه آن هستند و به زودی شاهد فضایی خواهیم بود که نسبت به آن چیزی که سال ۱۴۰۱ و حتی ۱۴۰۲ مشاهده کرده‏ایم، تفاوت فاحش و قابل اعتنایی خواهد داشت.

در حوزه کلود هم همین‏طور است. سرویس‌هایی که در بستر کلود ارائه می‌شود می‌تواند خیلی ایجاد هم‌افزایی کند. کارهایی که در لایه سافر انجام می‌شود، وجود مارکت پلیس‌هایی است که اپراتورها و بانک‌ها هر دو به این سمت حرکت کرده‏اند و هرکدام سرویس خاص خود را ارائه می‌دهند؛ ولی هم‌افزایی در این لایه سرویس و باندلینگ کردن و حتی ارائه پروموشن‏ هایی که می‌تواند قیمت محصولی را برای مشترک کاهش دهد، می‌تواند به این حرکت کمک کند. اپراتورهای همراه در چندین سال گذشته در بحثی به نام ام.وی.ا.نول به این سمت رفته ‏اند؛ ولی مشکلاتی پدید آمد، چون این هم‌افزایی به‌طور کامل انجام نشده بود. سرویس اعتبارسنجی و سرویس احراز هویت که اپراتور و تلفن ثابت شرکت مخابرات ایران هم به این سمت رفته ‏اند و کارهای زیادی در حال انجام است و نتایج آن قابل مشاهده خواهد بود. در زمینه پیمنت ‌هاب که آقای مدحج گفتند، اپراتورهای تله‌کام و شرکت مخابرات ایران در همین راستا حرکت کرده و به همین سمت رفته ‏اند و سعی می‌کنیم پیمنت‌ هاب ایجاد کنیم.

بحثی دیگری که وجود دارد ارائه زیرساخت در سطح سرویس به بانک ‏ها است. بحث اینمرجنس است که بانک‌ها می‌توانند باز عمل کنند. من شنیده‏ام که در برخی کشورها اوبر می‌تواند در بستری امن و اینترنت به شکل توکن آیز به مشتریان ارائه ‌کند که فکر نمی‌کنم در داخل کشور این اتفاق افتاده باشد که می‌توانیم به این سمت هم برویم. آنچه که اپراتورهای تله‌کامی می‌توانند در اختیار بانک‌ها قرار بدهند در بحث تراکنش‏ ها، کاهش قیمت تراکنش ‏ها با کاهش قیمت نگه‏داری از داده‌ها است که این با هم‌افزایی مشتریان هم اتفاق می‏افتد. چون مجموع مشتریان اپراتورهای تله‌کامی و بانک‌ها که اورلب هم دارد و بسیاری مشترک هستند، یعنی اشخاصی هم حساب بانکی دارند و هم از تله‌کام ‏ها استفاده می‌کنند؛ ولی آن چیزی که در لایه بالایی به آن خیلی نیاز است، بحث سابفرر سرویس است که دیتیل‏اش را دوستان در لایه ای.پی.آی مارکت پلیس به شرکت‌های بی.تو.بی ارائه کرده ‏اند و در حال حاضر در حال انجام است و گسترش خواهد یافت. بحث دیگری که مطرح می‌شود بحث امنیت است. مخصوصاً در سال‏ های اخیر، بحث هک و بحث پیمنت‌هایی که در بستر اینترنت هستند، برای مردم بسیار مشکل ‏سازند. این فقط و فقط با ایجاد بستر امنی که تله‌کام‏ ها ایجاد می‌کنند، قابل احراز است. مسئله مهم دیگر این است که ما تا کنون در کشور تلکو پیمنت نداشته ‏ایم. این بحث در کشور ما تا کنون فقط از طریق اپلیکیشن‏ های موبایلی پیمنت ‏دار شناخته شده است و از طریق تله‌کام‏ ها و اپراتورهای تله‌کام به سمت مشتری درایو نمی‌شود. البته یو.اس.اس.دی هست؛ ولی به دلیل ناامن بودن، چندان فراگیر نشده است.

از عملیات‌های خرد بانک‌ها فاصله بگیرند

ولی در دنیا بستر تلکو پیمنت‌ها فراهم است که ما هم باید به این سمت برویم و کارهای خوبی در حال انجام است تا صرفاً از اپلیکیشن‏ های موبایلی استفاده نکنیم و سوپر اپ‌ها را هم با خدمات متنوعی که می ‏توانند در لایه سافت ویر ارائه ‌کنند، مد نظر داشته باشیم. علاوه بر این نحوه ارائه خدمات به مشتری و هدایت خدمات به سمت مشتری از بستر اینترنت هم مطرح است که باید سعی شود مانند بسیاری از کشورها این اتفاق در بستر زیرساخت‌های تله‌کامی رخ دهد. فرصت پرداختن به موضوع تلکو بانک در این یک ساعت بسیار محدود است. امید داریم این موضوع در نمایشگاه تراکنش یا از طریق دبیرخانه‏ ای که ایجاد می‌کنیم، بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. جای رگولاتور در این بحث ‏ها حس می‌شود. موضوع کُرگولیشنی که بین رگولاتور ارتباطی و رگولاتور بانکی باید اتفاق بیفتد تا سرویس‌ها و ظرفیت‌های موجود و آماده ارائه از سمت تله‌کام، در اختیار مردم قرار بگیرد و بانک‌ها عملاً کمی از عملیات‌های خرد فاصله بگیرند و در تعاملات برجسته ‏تر اقتصادی موفق‏ تر عمل کنند.

خاطرنشان می شود که محتوای این نشست به همراه ۱۵ نشست دیگر برگزار شده در نهمین نمایشگاه تراکنش ایران، به زودی در قالب کتاب”گفتگوی متخصصان” تدوین و در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد.

نهمین نمایشگاه تراکنش ایران به مدت ۳ روز، از ۱۸ تا ۲۰ دی‌ماه ۱۴۰۲ برگزار شد. این دوره با استقبال حدود ۱۲ هزار نفر از مدیران، متخصصان و فعالان فناوری های مالی، ۱۷ نشست تخصصی،۶۰ کارگاه معرفی محصول، دهها نشست‌ گفتگوی B2B، با حدود ۱۰۰ سخنرانی و با همراهی ۲۰۰ عضو کمیته علمی و داوری و ۳ جشنواره تخصصی و ..، میزبان اکوسیستم صنایع مالی، بانکی، پرداخت و فناوری بود.

گفتنی است، دهمین رویداد تراکنش ایران با موضوع محوری “آینده با هوش است” دی ماه ۱۴۰۳ با برنامه های متنوع و مختلفی میزبان اکوسیستم صنایع مالی، بانکی، پرداخت و فناوری ایران و سایر کشورها خواهد بود.

گزارش تصویری نشست تخصصی ”تلکو بانک‌ها، پیوند دو صنعت برای استخراج منابع مشترک”

گزارش تصویری از تراکنش نهم ایران